Op 25 april 2024 heeft staatssecretaris Vijlbrief de 'hoofdlijnennotitie uitwerking Staat van Groningen in de Groningenwet' (hierna: hoofdlijnennotitie) aangeboden. De staatssecretaris nodigt raden en Staten in de provincie Groningen, de gemeenten Aa en Hunze, Noordenveld en Tynaarlo uit om uiterlijk 24 mei 2024 te reageren op de hoofdlijnennotitie. Uw raad wordt voorgesteld om overeenkomstig het voorstel van burgemeester en wethouders te reageren op de hoofdlijnennotitie uitwerking Staat van Groningen in de Groningenwet.

Reactie van de ChristenUnie Eemsdelta op het raadsvoorstel om overeenkomstig het voorstel van burgemeester en wethouders te reageren op de hoofdlijnennotitie, verwoord door raadslid Ina Schenkel-Zandvoort.

Allereerst willen wij opmerken dat we het zeer terecht vinden dat we in de gelegenheid gesteld worden als gemeenten en provincie om te reageren op deze hoofdlijnennotitie. Daarmee komt staatssecretaris Vijlbrief zijn toezegging na. We beseffen dat het, hoewel zeer terecht, niet vanzelfsprekend is dat er een consultatie plaatsvindt en we dus invloed hebben op de definitieve Groningenwet. Hiermee wordt wel weer duidelijk hoe belangrijk het voor de regio is dat er vanuit de regering een betrouwbaar bewindspersoon speciaal op dit complexe dossier wordt gezet. Ook in de toekomst want er moet nog veel gebeuren.  

In het voorstel vraagt u ons om te reageren op maatregel 1 van Nij Begun namelijk het onderdeel “Staat van Groningen”. Hierin zijn de hoofd-doelstellingen vastgelegd van de Groningenwet. Het gaat over de vier onderdelen Schadeherstel, versterking, verduurzaming en brede welvaart. Het is heel belangrijk dat deze doelen zo concreet mogelijk gemaakt worden zodat ze jaarlijks te meten zijn naar aanleiding van de behaalde resultaten. Zo kan het kabinet elk jaar verantwoording afleggen aan de Tweede Kamer.

De ChristenUnie vindt ook dat er meer en dwingender maatregelen mogelijk moeten zijn als beloftes niet worden nagekomen en resultaten niet behaald worden. Een resultaatverplichting dus, ook aan de regio en als het niet anders kan ook juridisch afgedwongen door de rechter. We hopen dat dit onderdeel wordt overgenomen door de staatssecretaris want dit Nij Begun gaat over zeker dertig jaar en dan kan er veel veranderen dus een harde verzekering is nodig.  

• Schadeherstel en versterking zolang het duurt en koste wat kost is duidelijk.
• Verduurzaming moet betekenen aardgasvrij gereed maken van de woning.
• Brede Welvaart moet betekenen dat de gemeenten ieder voor zich niet meer achterblijven bij de rest van ons land.

De aanvulling die de gevolgen voor onze inwoners betreft vinden wij ook heel belangrijk. Het doet wat met mensen als hun privacy telkens geschonden wordt door weer een schade opname, of weer een reparatie, een gedwongen verhuizing vanwege sloop/nieuwbouw of versterking, een nieuwe school, een nieuw verzorgingstehuis. Allemaal dingen die ingrijpen in mensenlevens en die niet bij iedereen goed uitpakken. Dus ook voor de ondersteuning en de versterking van mensen moet zo lang het duurt en koste wat kost het uitgangspunt zijn.  

Ook de overige details die u noemt in de reactie op de hoofdlijnennotitie hebben onze instemming. Met het inlossen van een ereschuld moet serieus worden omgegaan. Er moet voldoende zekerheid ingebouwd worden. De maatregelen en beloftes uit Nij Begun gaan over een lange periode en die moeten ook gewaarborgd worden als regeringen en kamers wisselen van samenstelling. Wij zijn benieuwd of deze aanvullingen terug gaan komen in de ontwerpwet.

Deze bijdrage van Ina Schenkel-Zandvoort is hier terug te zien en te beluisteren, vanaf ongeveer 00.17.20