Het is wel heel apart dat wij op 28 april de begroting gaan vaststellen over het lopende en al deels gepasseerde jaar. Dit geeft al aan dat dit een bijzondere begroting is, deze eerste van de gemeente Eemsdelta en dat 2021 een bijzonder jaar is, een overgangsjaar waarin de gebruikelijke cyclus van kadernota en begroting is losgelaten. We kunnen de cijfers van vorig jaar niet echt vergelijken met deze. Drie samengevoegde gemeenten met een begroting onder druk geeft als garantie voor de toekomst dat de cijfers niet zomaar groen als gras worden, temeer omdat we vanwege de herindeling minder geld uit het gemeentefonds krijgen.

Over 2021 laat de begroting een tekort zien van bijna 6 1/2 miljoen, door de voorgenomen bezuinigingen van bijna 3 miljoen blijft er een tekort van 3 ½ miljoen over en dit bedrag wordt uit de algemene reserve bijgelegd waardoor de begroting van 2021 sluitend is. Ook voor volgend jaar moet er zoals het nu lijkt nog een bedrag uit de reserves bijgepast worden, maar de jaren daarna zien er beter uit en in die jaren kan, als alles lukt, de algemene reserve weer worden aangevuld. De bezuinigingen die voorgesteld worden zijn groot en zullen een behoorlijke impact hebben op alle programma’s van de gemeente.

Aan de andere kant kunnen er ook nog positieve veranderingen plaatsvinden waardoor sommige bedragen bijgesteld kunnen worden. Op het moment dat ik deze reactie op de begroting schrijf komt het bericht binnen dat er ruim 600 miljoen naar de gemeenten gaat voor de Jeugdzorg, een onderdeel van het Sociaal Domein waar ieder jaar veel te weinig geld voor binnenkomt vanuit Den Haag en zo blijft ook een begroting toch een momentopname. De herijking van het Gemeentefonds is ook nog geen gelopen race en kan alle kanten op gaan, de gemeenten blijven lobbyen richting Den Haag voor meer geld.

De begroting en de meerjarenbegrotingen zijn sluitend en dat is op zich best goed, maar de acties en bezuinigingen die daarvoor nodig zijn hakken er behoorlijk in. De OZB is al aan de orde geweest en zal na de harmonisatie stijgen met jaarlijks 2 ½ %. Voor de gebruikers van niet woningen in Appingedam en Loppersum is een compensatie geregeld om de overgang langzaam te laten verlopen. Voor huurders in Loppersum is een compensatie geregeld vanwege de rioolheffing. Nog veel zaken moeten geharmoniseerd worden en de gevolgen daarvan voor onze inwoners en voor de gemeentelijke financiën kunnen wij nu nog niet overzien.

Sommige in de bezuinigingen genoemde bedragen roepen vragen bij ons op en hebben een nadere duiding nodig zoals, wat zijn de gevolgen van de bezuinigingen binnen het sociaal domein en gaan die onze inwoners raken en bij verkeer, vervoer en waterstaat blijft de staat van onze wegen, fietspaden en voetpaden op orde, zal het onderhoud van de begraafplaatsen op niveau blijven. De bezuiniging op het dorpenbudget zal ook gevoeld worden en wij vragen u om in overleg te gaan met de verenigingen om samen deze opgave in te vullen. Bij de ChristenUnie zijn zorgen over de gevolgen van deze bezuinigingen.

We hebben in ons coalitieakkoord afspraken gemaakt over hoe we samen willen werken aan onze toekomst en u schrijft in de inleiding van het begrotingsboek dat de uitgangspunten van het coalitieakkoord overeind blijven en daar willen we als ChristenUnie op vertrouwen. Voor de begroting van 2022 hopen we dat we als raad in een voorstadium samen met u mogen brainstormen over de inhoud zoals we dat gewend waren.
Het is een bijzondere begroting en een bijzonder jaar waarin nog heel veel regelingen vanuit drie voormalige gemeenten geharmoniseerd moeten worden en er een nieuwe gemeente moet groeien en vorm krijgen.

De nieuwe gemeente begint met grote bezuinigingen en dat terwijl er een wereldwijde pandemie is en elkaar ontmoeten en leren kennen moeilijk gaat. Ondertussen gaat in de hele gemeente de versterking van de huizen, de scholen en de zorginstellingen door en staan er andere grote projecten op stapel zoals de campus, de nieuwe Molenberg en centrumplannen in Delfzijl en Loppersum om maar wat te noemen. Het vraagt heel veel van onze inwoners en ook van de ambtenaren van Eemsdelta. Ook de bezuinigingen die gevonden moeten worden bij het programma overhead zijn zeer fors, het ambtenarenapparaat staat vanwege de herindeling zwaar onder druk, de eerste jaren na een herindeling worden overal als zeer zwaar gevoeld en daar bovenop dan ook nog deze bezuinigingen. Het zal er niet makkelijker van worden.

Het is heel belangrijk dat we samen de blik gericht houden op de toekomst en elkaar vasthouden en respecteren. Ook hiervoor geldt : Alleen samen komen wij er door. Heel hartelijk bedankt voor al het werk dat weer gedaan is om deze begroting uit te werken en uit te leggen. Veel wijsheid en moed bij het doorvoeren van deze grote bezuinigingsopgaven.

Deze bijdrage is van Ina Schenkel-Zandvoort.
Fractievoorzitter en raadslid ChristenUnie Eemsdelta 

De gemeenteraadsvergadering is hier terug te zien en te beluisteren.